|
โรงเรียนกับการสอนสิ่งแวดล้อมแก่นักเรียน
โรงเรียนจัดว่าเป็นสถาบันที่มีส่วนอย่างสำคัญในการให้ความรู้และปลูกฝังคุณลักษณะที่พึงประสงค์เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมแก่เด็กและเยาวชน โดยเหตุที่โรงเรียนมีความพร้อมในทุกด้านในการที่จะให้ความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมแก่เด็กและเยาวชน มีความพร้อมทั้งในด้านบุคลากร อันได้แก่ ครู อาจารย์ ความพร้อมในด้านอาคารเรียน วัสดุอุปกรณ์การสอน เครื่องมือเครื่องใช้ตลอดจนมีหลักสูตรที่ครบถ้วนสำหรับการจัดประสบการณ์ให้แก่เด็ก ทั้งมีบรรยากาศที่เหมาะสมในการเรียนการสอน และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่เด็กนักเรียนในด้านสิ่งแวดล้อม โรงเรียนจึงจัดว่าเป็นแหล่งวิทยาการที่สามารถให้การอบรมสั่งสอนและปลูกฝังคุณลักษณะที่ต้องการให้นักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ประสบการณ์ทางด้านสิ่งแวดล้อมที่โรงเรียนพึงจัดให้แก่นักเรียน มีดังต่อไปนี้
1. การมีหลักสูตรที่เหมาะสม หลักสูตรที่เหมาะสมเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมควรจะมีทั้งสังกัปหรือความคิดรวบยอดเกี่ยวกับ
สิ่งแวดล้อมที่ครบถ้วน มีกิจกรรมที่ครบถ้วนในอันที่จะปลูกฝังคุณลักษณะที่ต้องการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี
สังกัป หรือความคิดรวบยอดที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมศึกษาที่ทางโรงเรียนควรบรรจุไว้ในหลักสูตร ควรมีดังต่อไปนี้
- การจัดการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม
- เทคนิคการจัดการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม
- หลักเศรษฐศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม
- ปัญหาสิ่งแวดล้อม
- นิเวศวิทยาสิ่งแวดล้อม
- การปรับตัวและวิวัฒนาการของสิ่งแวดล้อม
- ทรัพยากรธรรมชาติ
- สิ่งแวดล้อมทางสังคมวัฒนธรรม
- วัฒนธรรมกับสิ่งแวดล้อม
- การเมืองกับสิ่งแวดล้อม
- ครอบครัวกับสิ่งแวดล้อม
- เอกัตบุคคลกับสิ่งแวดล้อม
- จิตวิทยาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม

โครงสร้างของหลักสูตรสิ่งแวดล้อมศึกษา ควรจะแบ่งออกเป็น 3 ส่วนใหญ่ๆ ดังนี้
1) ปรัชญาของสิ่งแวดล้อมศึกษา
2) เนื้อหาและสาระรายละเอียดที่จะสอน เนื้อหาหลักได้แก่ สังกัป หรือ ความคิดรวบยอดต่างๆ ที่เกี่ยวกับ
สิ่งแวดล้อม รวมทั้งเรื่องทั้งหลายที่แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
3) ผลที่คาดว่าจะได้รับ หลังจากจบการศึกษาแล้วผู้รับการศึกษาควรมีความสามารถในการจัดการสิ่งแวดล้อม มีความรู้ความเข้าใจเรื่องของสิ่งแวดล้อม ตลอดจนมีความเสียสละเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม
ได้มีผู้ทำวิจัยและเสนอเค้าโครงหลักสูตรสิ่งแวดล้อมศึกษาเพื่อพัฒนาชุมชน ซึ่งมีลักษณะดังต่อไปนี้
- สิ่งแวดล้อมศึกษา เพื่อการพัฒนาจะต้องมีจุดมุ่งหมายไปสู่การพัฒนาชุมชน สร้างจิตสำนึกทางจริยธรรมเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และการปรับปรุงคุณภาพของสิ่งแวดล้อมเป็นสำคัญ
- พื้นฐานสำคัญของหลักสูตร ได้แก่ ความต้องการของชุมชน ลักษณะทางจิตวิทยาของผู้เรียน และลักษณะทางชีวภาพของชุมชน
- วิชาวิทยาศาสตร์ใช้เป็นแกนของวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษาได้ และสังกัป หรือความคิดรวบยอดทางนิเวศวิทยา
อาจนำมาสอนแทรกได้ทั้งในระดับประถมและมัธยมศึกษา
- ยุทธวิธีสำคัญที่ควรใช้ในการสอน คือ ประสบการณ์นอกห้องเรียน การใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น วิธีสอนแบบสืบสวน และการวิเคราะห์คุณค่า
- การสอนควรเริ่มต้นด้วยการให้ผู้เรียนเข้าใจปัญหา และนำไปสู่การสร้างทัศนคติ การสอนควรเน้นที่การปฏิบัติเป็นสำคัญ
- การสอนสิ่งแวดล้อมศึกษา ไม่ควรแยกสอนเป็นเอกเทศ ควรสอนในลักษณะของสหวิทยาการ
|